- ηλεκτρεγερτική δύναμη
- Χαρακτηριστικό μέγεθος (E) μιας ηλεκτρικής πηγής που ορίζεται ως η διαφορά δυναμικού V στους πόλους Α και Β της πηγής, όταν αυτή δεν διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα (Ε = V, όταν I = 0). Μια ιδανική πηγή η.δ. διατηρεί σταθερή διαφορά δυναμικού στους ακροδέκτες της, ανεξάρτητα από το ρεύμα που τη διαρρέει. Αν συνδέσουμε τους δύο πόλους της ηλεκτρικής πηγής με μια αντίσταση R, η πηγή θα διαρρέεται από ρεύμα με ένταση I και η τάση V στους πόλους της θα είναι μικρότερη από την η.δ. εξαιτίας της πτώσης της τάσης που προκαλείται από την εσωτερική αντίσταση RE της πηγής – θα είναι δηλαδή:V = Ε – I R (1). Μία η.δ. παριστάνεται με ένα βέλος δίπλα στην πηγή που δείχνει τη φορά κίνησης των θετικών φορέων φορτίου στο εξωτερικό κύκλωμα αν η πηγή δρούσε μόνη της. Μία πηγή η.δ. μετακινεί θετικά φορτία από σημείο χαμηλού δυναμικού (αρνητικός ακροδέκτης) μέσα από την πηγή σε σημείο υψηλού δυναμικού (θετικός ακροδέκτης). Αν dq είναι το φορτίο που μπαίνει στην πηγή η.δ. Ε από το άκρο της χαμηλού δυναμικού και βγαίνει από το άκρο της υψηλού δυναμικού, τότε για την η.δ. Ε ισχύει:  όπου dw το έργο που προσφέρει η πηγή στους θετικούς φορείς φορτίου για να τους αναγκάσει να μετακινηθούν στο σημείο υψηλού δυναμικού. Επομένως, δεν πρόκειται για μία συνήθη δύναμη διανυσματικού χαρακτήρα, αλλά για ένα στοιχειώδες ποσό ενέργειας ανά μονάδα φορτίου. Η μονάδα η.δ. είναι το Joule/cb, δηλαδή το βολτ. Αν μια πηγή η.δ. προσφέρει έργο σε έναν φορέα, η ενέργεια μέσα στην πηγή πρέπει να αλλάζει μορφή, π.χ. ένα ξηρό στοιχείο στο οποίο η χημική ενέργεια μετατρέπεται σε ηλεκτρική. Μια πηγή η.δ., επομένως, μπορεί να περιγραφεί ως μια συσκευή που μετατρέπει αντιστρεπτά τη χημική, μηχανική ή άλλη μορφή ενέργειας σε ηλεκτρική ενέργεια. Από τον τύπο (1) φαίνεται ότι η γραφική παράσταση της τάσης V σε συνάρτηση με το ρεύμα I είναι ευθεία γραμμή. To σημείο τομής της ευθείας με τον άξονα των V έχει τεταγμένη ίση με την η.δ. Ε, ενώ το σημείο τομής της με τον άξονα των I έχει τετμημένη IB, που λέγεται ρεύμα βραχυκύκλωσης. Κατά τη βραχυκύκλωση, η μόνη αντίσταση στο κύκλωμα είναι η R (Ο = Ε – IβR) και επομένως το ρεύμα Iβ καθορίζεται από την R (εσωτερική αντίσταση). Για παράδειγμα, σε ένα στοιχείο συσσωρευτή αυτοκινήτου, όπου Ε = 2V, το Iβ= 400 Α γιατί η εσωτερική αντίσταση είναι περίπου 0,005 Ω. Η η.δ. δεν πρέπει να συγχέεται με τη διαφορά δυναμικού ανάμεσα σε δύο σημεία αγωγού που διαρρέεται από ρεύμα, γιατί η τελευταία παρουσιάζεται μόνο εξαιτίας του ρεύματος που διαρρέει τον αγωγό.
Dictionary of Greek. 2013.